Czy komputery zastąpią prawników czyli wpis o „inteligentnych umowach”.

Odpowiedź na to pytanie możemy udzielić dopiero po przeanalizowaniu czym jest „inteligentna umowa” inaczej „smart contract”. Mimo, że w nazwie mamy słowo „umowa” pojęcie „inteligentnej umowy” jest związane bardziej z technologią, a mniej prawem. Inteligentna umowa jest bowiem programem komputerowy. Umowa zapisana jest w języku komputerowym dokładniej w kodzie, zamiast w języku prawniczym. W taki kod możemy wpisać wszystko ofertę, warunki, oświadczenia woli stron, zabezpieczenie. Algorytm, w który wpisana jest umowa działa jak zdanie „jeżeli coś to coś” (If … then…..”). Tak napisany program komputerowy może zostać sporządzony w system rozproszonego rejestru (DLT) np. blockchain. Mówiąc wprost w algorytm programu wpisane zastają postanowienia umowy. Korzyści z zastosowania smart contract-u jest wiele. Wymienię trzy w mojej ocenie najważniejsze. To niskie koszty zawierania, wykonania, egzekwowania umowy. Samowykonalność umowy dzięki automatycznemu działaniu programu realizującego określone na początku warunki. Niezależność od działania stron – raz zapisane warunki ziszczą się niezależnie od działania człowieka. Zazwyczaj smart contract nie potrzebuje potwierdzenia lub innej czynności dokonanej przez osobę fizyczną. Do zalet możemy zaliczyć również niezależność zawarcia, wykonania i wyegzekwowania kontraktu od sądu, banku lub innego podmiotu zewnętrznego. Smart contract może przybrać dwojaką postać: jako samodzielnego kontraktu elektronicznego w postaci wyłącznie programu komputerowego lub jako programu komputerowego odzwierciedlającego warunki umowy zawartej uprzednio na piśmie. Może się wydawać, że faktycznie komputery zastąpią prawników dzięki smart contract-om. Podkreślenia wymaga jednak fakt, że smart contract-y muszą funkcjonować w oparciu o istniejący system prawny, a co za tym idzie ktoś musi zaprojektować postanowienia umowne, które zostaną zapisane w postaci samowykonalnego programu komputerowego. Prawnicy będą więc wciąż potrzebni w zaprojektowaniu stosunku prawnego oraz postanowień, które mają zostać przetłumaczone na język komputerowy i wpisane w smart contract. Ponadto smart contract wykonywany jest automatycznie oraz jest niezmienialny po wprowadzeniu do blokchain. Nawet pomimo wystąpienia błędu lub wady umowa zostanie wykonana i nie ma możliwości jej zmiany lub zatrzymania. Możliwe jest natomiast wystąpienie do sądu z roszczeniem z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia, o odszkodowanie lub o stwierdzenie nieważności umowy. W tym przypadku prawników nikt nie może zastąpić. Prawnicy! Możemy więc spać spokojnie ponieważ póki co komputery nas nie zastąpią 😉